استخوان بندی بدن

استخوان ها ساختار بدن ما را فراهم می کنند. اسکلت انسان بالغ از 206 استخوان تشکیل شده است که شامل استخوان های جمجمه، ستون فقرات (مهره ها)، دنده ها، بازوها و پاها است. استخوان ها از بافت همبند تقویت شده با سلول های کلسیم ساخته شده اند. اکثر استخوان ها همچنین حاوی مغز استخوان هستند. جایی که سلول های خونی در آنجا ساخته می شوند.

استخوان ها با عضلات و مفاصل کار می کنند تا بدن ما را در کنار هم نگه داشته و از آزادی حرکت حمایت کنند. به این سیستم اسکلتی عضلانی گفته می شود. این سیستم اسکلت بدن یا استخوانبندی را پشتیبانی می کند و بدن را شکل می دهد. این بخشها از اندامهای داخلی ظریفتر مانند مغز ، قلب و ریه ها محافظت می کند. استخوانها بیشترین مقدار کلسیم بدن ما را در خود جای داده است. از این رو استخوان سالم به یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و سطح مناسب هورمون های مختلف نیاز دارد.

 همانطور که در بالا ذکر شد اسکلت انسان از 206 استخوان تشکیل شده است که نام برخی از آنها در زیر آمده است.

• جمجمه که شامل استخوان فک هم می شود.
• ستون فقرات: مهره های گردنی ، قفسه سینه و کمر، استخوان دنبالچه
• سینه: دنده و استخوان سینه (جناغ)
• بازوها: کتف، استخوان ترقوه، استخوان بازو
• دست ها که شامل استخوان های مچ دست نیز می شود
• لگن
• ساق پا: استخوان ران، کاسه زانو (کشکک)، استخوان ساق (استخوان درشت نی)
• پا.

انواع استخوان ها

در بدن انسان چهار نوع مختلف استخوان وجود دارد

• استخوان بلند: شکلی نازک و بلند دارد. به عنوان مثال می توان به استخوان های بازو و پاها (به استثنای مچ ، مچ پا و مچ پا) اشاره کرد. با کمک ماهیچه ها ، استخوان های بلند مانند اهرم به بدن اجازه حرکت می دهند.
• استخوان کوتاه: به شکل مکعبی، کوچک و محکم اند. آنها دارای سطح مفصلی بزرگ برای اتصال با بیش از یک استخوان هستند. به عنوان مثال می توان به استخوان هایی اشاره کرد که مچ دست و مچ پا را تشکیل می دهند. (خلجی، بهرام، آقاپور، 1387)
• استخوان صاف: دارای یک سطح پهن هستند. به عنوان مثال می توان به دنده ها ، تیغه های شانه و استخوان جمجمه اشاره کرد.
• استخوان نامنظم: شکلی دارد که با سه نوع فوق مطابقت ندارد. به عنوان مثال می توان به استخوان های ستون فقرات (مهره ها) اشاره کرد.

بافت استخوان

لایه های مختلف بافت استخوانی شامل موارد زیر است:

• پریوستئوم: پوسته بیرونی متراکم و سختی که حاوی رگ های خونی و اعصاب است.
• بافت فشرده یا متراکم: لایه صافی که از بافت درون استخوان محافظت می کند.
• بافت اسفنجی: ماده ای متخلخل و لانه زنبوری است که در اکثر استخوان ها وجود دارد. این بافت باعث می شود استخوان محکم و در عین حال سبک باشد
• مغز استخوان: ماده ای ژله مانند است که در داخل حفره های برخی استخوان ها (از جمله لگن) وجود دارد و سلول های خونی را تولید می کند.

مغز استخوان

مغز استخوان محلی است که سلول های خونی ساخته می شوند. سه نوع مختلف سلول خونی ساخته شده توسط مغز استخوان عبارتند از:

• گلبول های قرمز: اکسیژن را به بدن منتقل می کنند.
• سلول های سفید خون: سیستم ایمنی بدن را تشکیل می دهند.
• پلاکت: برای لخته شدن استفاده می شود.

تراکم استخوان

بسیاری از عوامل برای اطمینان از استحکام و سلامت استخوان ها با هم کار می کنند. تراکم استخوان به موارد زیر متکی است:

• تأمین مداوم کلسیم در رژیم غذایی.
• تامین ویتامین D کافی از آفتاب و مواد غذایی.
• رژیم غذایی سالم با ویتامین ها و مواد معدنی فراوان.
• هورمون های مختلفی از جمله هورمون پاراتیروئید، هورمون رشد، استروژن و تستوسترون.
• ورزش منظم

آسیبهای مربوط به استخوان

• شکستگی: شکستگی استخوان از انواع مختلف.
• پوکی استخوان: کاهش تراکم و قدرت استخوان.
• عفونت استخوان.
• ورم استخوان: التهاب استخوان.
• آکرومگالی: رشد بیش از حد استخوان های صورت، دست و پا.
• رشد غیرطبیعی یا تورم استخوان.
• راشیتیسم: استخوان های در حال رشد کودک به دلیل کمبود ویتامین D رشد نمی کنند.
• سرطان سلولهای پلاسما در مغز استخوان.
• سرطان استخوان: بیشتر سرطان های موجود در استخوان از اندام های دیگر مانند پستان، پروستات، ریه یا کلیه گسترش یافته است.

منابع

• خلجی، حسن، بهرام، عباس و آقاپور مهدی. (1387)، اصول و مبانی تربیت بدنی و علوم ورزشی، تهران: سازمان سمت
• https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/bones